त्रिवि पनिका बल्खुको गैह्रजिम्मेवारीपन, मानविकी संकाय स्नातक तह तेस्रो वर्षको नतिजाबिना फारम खुल्ला

जगत वाशिष्ठ
त्रिभुवन विश्वविद्यालय परीक्षा नियन्त्रण कार्यालय बल्खुको परीक्षा प्रणालीमा लापरवाहीको हद नाघेको छ । त्रिविको परीक्षा त्रिवि परीक्षा नियन्त्रण कार्यालय बल्खुले लिने गर्दछ ।
परीक्षा नियन्त्रण कार्यालय बल्खु कति गैह्रजिम्मेवार छ भने विद्यार्थीको नतिजा दिनेबेला उत्तरपुस्तिका हराएको भनेर केही विद्यार्थीको पुनः परीक्षा लिन्छ ।

यो घटना २०७८ सालको परीक्षा वर्षको आँशिक शिक्षाशास्त्र संकायको केही विषयको र विज्ञान संकायको केही विषयको उत्तरपुस्तिका हराएपछि विद्यार्थीलाई पुनः परीक्षा लिन लगाइएको थियो । यसैबाट जानकारी हुन्छ त्रिवि पनिका विद्यार्थीमाथी कति गैह्रजिम्मेवार र असंवेदनशील छ भनेर सहजै बुझ्न सकिन्छ ।

त्रिविको परीक्षा लिने निकाय परीक्षा नियन्त्रण कार्यालय बल्खु नै हो । यसलाई व्यवस्थापन गर्नका लागि परीक्षा नियन्त्रकदेखि सह परीक्षा नियन्त्रक सम्म राजनितिकसत्ता अनुकुल भएकोबेला सत्तालाई प्रयोग गरी नियुत्त भएका हुन्छन् ।

यसरी नियुक्त हुनेमा त्रिविका उपकुलपति रेक्टर, रजिस्टार, विभिन्न संकायका डीन, सहायक डीन, परीक्षा नियन्त्रक सहपरीक्षा नियन्त्रक आँगिक र सामुदायिक क्याम्पसका क्याम्पस प्रमुख र व्यवस्थापन समिति अध्यक्षहरू सत्ताको आडमा नियुक्त हुनछन् ।

सत्ता साझेदार पार्टीछन् भने विभिन्न पदमा भागबण्डा गरिन्छ । यसैको मारमा त्रिवि परेको छ । गत केहि महिना अगाडी मेरिटोक्रेसिका नाममा नियुक्त गरिएका क्याम्पस प्रमुख त्रिविका पदाधिकारीका भागबण्डामा खुलेआम नियुक्त भएको सञ्चारमाध्यममा सार्वजनिक भएकै विषय हो ।

भर्खरै सत्ताको इशारामा काम गर्न नसकेपछि पूर्ववर्ति सरकारले नियुक्त गरेका उपकुलपति प्राडा केशरजङ बरालले राजिनामा गरेको विषय बाहिर आएको छ । यसैले पनि प्रमाणित गर्छ त्रिवि राजनितिक दवाबमा थिलो थिलो बनेको छ भन्ने ।
माथीका दृष्टान्त दि सकेपछि वर्तमान समस्या भनेको त्रिविको परीक्षा प्रणालीमा कुनै परीक्षा नियमावली छ या परीक्षा नियन्त्रक सहपरीक्षा नियन्त्रकलाई सनक लागेको भरमा सूचना गर्ने परीक्षा फारम भराउँने गरीन्छ ? विश्वविद्यालयका विद्यार्थी भनेका सचेत नागरीक जन्माउँने थलोमा पनिकाका पदाधिकारीले गैह्रजिम्मेवारी पर्दशन गरिरहेको देखिन्छ ।

त्रिविको अध्ययन अध्यापन गर्ने कलेज क्याम्पस र यसको तालुकदार कार्यालय विभिन्न संकायको डीन कार्यालय भएपनि परीक्षा सञ्चालन गर्ने र नतिजा दिने काम परीक्षा नियन्त्रण कार्यालयले गर्ने गरेको छ । यो निकाय स्वतन्त्र या स्वायत्त हो प्रश्नचिन्ह खडा हुन्छ । विद्यार्थी भर्ना गर्ने निकाय डीन कार्यालयले शैक्षिक वर्षको भर्ना खोलीसकेको हुन्छ तर पनिकाले नतिजा दिएको हुँदैन ।

यो कसको मातहत छ र यो निकायले शैक्षिक क्यालेण्डर अनुसार नतिजा दिन ढिलाई गरिरहेको हुन्छ । यो विषयमा प्रश्न जति उठाए पनि पनिकाका पदाधिकारीको घँैटोमा घाम लागेको देखिदैन ।
वि.सं.२०७८को परीक्षाको उत्तरपुस्तिका हराएकोमा पूर्वरजिष्टार चन्द्रमणि पौडेलको संयोजकत्वमा छानबिन समिति बनेर त्रिवि पनिकाका परीक्षा नियन्त्रक पुष्पराज जोशी, सहपरीक्षा नियन्त्रक डा. पवन बराल लगायत पनिकाका कर्मचारीलाई निलम्बन गर्न सिफारिस गरेको थियो । त्रिविले कार्बाही गर्नुको साटो सत्ताको आशिर्बादमा निजका पद जोगिइरहेको छ ।
बर्तमान पनिका बल्खुको सनक के हो भने परीक्षा लिनु परीक्षा फारम खोल्नु समयमा विद्यार्थीको नतिजा दिनु पनिकाको दायित्व हो भन्दैमा परीक्षा नियमावली पनि होला नियमावलीमा के छ ? कि परीक्षा नियन्त्रकलाई जोबेला मन लाग्यो फारम खोलिदिने जति दिन समय दिन मनलाग्यो त्यतिदिन दिने यो सनकका भरमा परीक्षा नियन्त्रण कार्यालय चलाउँन त पाइँदैन होलानी तर पनिका बल्खुमा यस्तै रमाइलो नाटक मञ्चन गरिएको छ ।
परीक्षा वर्ष २०८१को स्नातक तहकोे विभिन्न संकायको परीक्षा फारम खुलेको छ । यसमा मानविकी संकायको स्नातक तहको तेस्रोवर्ष नियमित र आँशिकको परीक्षाको नतिजा आएको छैन तर परीक्षा फारम नियमित र आँशिक समेतको भनेर खोलेको छ । नियमितले त परीक्षाफारम भर्नसके तर आँशिकले कति दिनमा परीक्षा फारम भर्ने ?

पहिला परीक्षा फारमको समय एक महिना राखिने गरिएकोमा अहिलेको विभिन्न परीक्षाको फारममा २०दिन मात्रै परीक्षा फारमको समय दिइएको छ त्यसपछिको समय दोब्बर दस्तुरमा परीक्षा फारम भर्ने भनेर सूचना गरिएको छ । के नियमित दस्तुरको समयलाई घटाएर दोब्बर दस्तुरमा समय थपगरी पूर्णतया सरकारी बजेटमा चल्ने त्रिविले विद्यार्थीबाट रकम लुट्ने अभ्यास गर्न खोजेको हो ? यसको जवाफ त्रिवि पदाधिकारीले विद्यार्थीलाई दिनु पर्छ की पर्दैन ?

त्यस्तै कहिलेकाहिँ कस्तो सनक देखाउँछ भने पनिकाले परीक्षा फारम पनि सँगै खोल्छ परीक्षा तालिका पनि सँगै प्रकाशित गरिदिन्छ । यसले परीक्षा तालिका प्रकाशन गरेपछिको दोब्बर दस्तुरको छुट परक्षिाफारम भर्न पाएका हुदैनन् । स्नातक तह मानविकी प्रथम वर्ष २०८०को प्रथम वर्षको परीक्षामा पनिकाले यस्तै रवैया अपनायो जुन परीक्षार्थीको छुट परीक्षा फारम मौका नै दिएन यो पनिकाको गैह्र जिम्मेवारी नभएर के हो ?

नतिजा नआएरै किन परीक्षाफारम खोल्नु भएको भनेर सहपरीक्षा नियन्त्रक डा.पवन बराललाई सम्पर्क गर्दा उनले गैह्रजिम्मेवार जवाफ दिए नियमित अध्ययन गरिरहेकाविद्यार्थीले फारम भर्दै गर्छन् नतिजा आएपछि अनुत्तीर्ण भएर आउँने आँसिकले फारम भर्छन् रे फारम समय नै २० दिनको छ । या नियमितलाई मात्रै भनेर सूचनामा भन्नुपर्छ होइन भने नतिजा नआइकन भर्नै नमिल्ने आँशिकका लागि पनि भनेर गोलमोटोल सूचना किन दिनु नतिजा नआउँदासम्मको बिलम्ब समयको जिम्मेवार को हुन्छ ? सहपरीक्षा नियन्त्रक बरालले लिन्छन् । के पनिकाको निश्चित परीक्षा सञ्चालन नियमावली छैन ? यदि छ भने परीक्षा नियन्त्रण कार्यालयका पदाधिकारी विद्यार्थीमाथी किन यति गैह्रजिम्मेवारी प्रदर्शन देखाउँछन् यसको नियमन गर्ने निकाय कुन हो ? या स्वायत्तका नाममा मनमा सनकमा जे लाग्यो त्यही गर्न छुट दिइएको छ ? त्रिवि परीक्षा नियन्त्रण कार्यालयका परीक्षा संयोजक प्राडा केदार रिजाललाई सम्पर्क गर्दा सम्पर्क हुन सकेन । त्रिवि पनिका बल्खु सनकका भरमा नचलोस परीक्षा नियमावली के छ त्यही अनुसार चलोस् । त्रिविको बेथितीबारे त्रिविका सम्परुण सरोकार राख्ने व्यक्ति संस्था विद्यार्थी प्रतिनिधी कर्मचारी सबैमा ध्यानाकर्षण गर्दछु ।

त्रिविको सूचनालाई लिएर विभिन्न विद्यार्थीहरू सामाजिक सञ्जालमा टिप्पणि गर्छन् ।